از گزارشهای فصلی یوکیا آمانو که آخرینش پرحرف و حدیثترینش بود، تا به کارگیری میله سوخت هستهای برای نخستین بار در رآکتور تحقیقاتی تهران بهخودی خود، فاکتورهای تاثیرگذار در مذاکرات آینده ایران با غرب خواهد بود اما افتتاح نیروگاه فوردو قم و اعلام تزریق سوخت 20درصد اورانیوم غنی شده به رآکتور تهران تا قبل از دهه فجر که رئیس سازمان انرژی اتمی از آن خبر داده است، میتواند موازنه قوا را در دوسوی میز مذاکره بهنفع ایران بههم بزند.
مذاکرات آینده ایران با گروه 1+5 تفاوتهایی عمده با مذاکرات قبلی خواهد داشت.به واسطه تلاش ترکیه برای ارتقای نقشش از سطح یک میانجی در پرونده هستهای ایران تا سطح یک کشوری که متمایل به نشستن پشت میز مذاکرات هستهای است میتوان پیشبینی تغییر در ترکیب مذاکرهکنندگان هستهای را هم کرد اما یک نکته در اینجا مغفول نباید بماند؛ موضوعی که به احتمال زیاد میتواند محتوای اصلی مذاکرات هستهای آینده ایران و غرب نیز باشد. روسیه تیرماه سالجاری پیش از آنکه یوکیا آمانو دبیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به واسطه گزارشش درباره برنامه هستهای ایران بهانه اعمال تحریمهای بیشتر علیه کشورمان را به دست آمریکا و غرب دهد، طرحی را برای مذاکرات هستهای ایران و 1+5 پیشنهاد داد که این طرح در مقطعی به فراموشی سپرده شد اما در ایامی که احتمال نشست قریبالوقوع ایران با اعضای گروه 1+5 میرود بار دیگر صحبتها درباره این طرح بالا گرفته است.
سفیر ایران در مسکو اخیرا درباره طرحی که روسیه با هدف احیای مذاکرات ایران و غرب مطرح کرده، گفته که این طرح اصلاح شده و از طریق سفارت روسیه به ایران داده شده است.طرحی که سیدرضا سجادی از آن صحبت میکند برای نخستین بار سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه تیرماه امسال در جریان یک نشست خبری با همتای آمریکاییاش از آن سخن گفت. لاوروف در سخنان خود اعلام کرد که روسیه این طرح را «براساس چند مرحله» ارائه کرده است و هر گام از جانب ایران، یک گام مصالحهآمیز مثل تعلیق برخی تحریمها یا کوتاه کردن زمان آن را دربرخواهد داشت. براساس طرح روسیه، ایران در چارچوب یک جدول زمانی مشخص، به سؤالاتی که آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره برخی جوانب برنامه هستهای این کشور طرح میکند، پاسخ خواهد داد و در هر مرحله اگر پاسخ قانعکننده تشخیص داده شود، تدابیر تشویقی برای تهران در نظر گرفته خواهد شد.
ایراد از طرح گام به گام
به گفته لاوروف، آژانس از آسانترین سؤال شروع خواهد کرد و سپس به سؤالهای دشواری که پاسخ آن، به زمان بیشتری احتیاج دارد، خواهد پرداخت.بعد از طرح این موضوع مقامات هستهای کشورمان ایراداتی نسبت به طرح گام به گام روسیه وارد کردند؛ نخستین ایراد این بود که ایران به تمام سؤالات آژانس در قالب طرح مدالیته پاسخ گفته است. چنین بود که رفتوآمدهایی بین مقامات هستهای کشورمان و روسیه آغاز شد تا اینکه دیروز سجادی خبر داد اصلاحاتی روی این طرح صورت گرفته و از سوی روسها به سفارت کشورمان تحویل داده شده که مقامات ذیربط در حال بررسی آن هستند. سجادی درباره جزئیات این اصلاحات سخنی نگفت اما گفت که تفاوت این طرح با پیشنهادهای 1+5 این است که اولا 1+5 برخلاف معاهده NPT حقوق حقه ما را در فعالیتهای هستهای به رسمیت نمیشناسد و از سوی دیگر خواستار توقف همه فعالیتهای هستهای صلحآمیز ماست؛ اما طرح گام به گام حق مسلم ایران را در دستیابی به انرژی صلحآمیز هستهای به رسمیت میشناسد و عنوان میکند که به ازای هر گامی که ایران بر میدارد یکی از ابعاد تحریمها باید برداشته شود.آخرین دور مذاکرات ایران و غرب بهمن ماه سال گذشته در استانبول برگزار شده بود.
توصیه بانکیمون
نزدیک به 2 ماه پیش سعید جلیلی در نامهای به کاترین اشتون از آمادگی ایران برای ادامه گفتوگوها با 1+5 خبر داده بود و حالا در آستانه توافق طرفین برای ادامه مذاکرات دبیرکل سازمان ملل نیز تلاشهای مسالمت آمیز برای رفع تنشها میان ایران و کشورهای غربی را خواستار شده و تاکید کرده که ایران باید اثبات کند که هدف از برنامه هستهای این کشور تولید تسلیحات نیست.بانکیمون همچنین اظهار کرد: مسئولیت مقامات ایرانی است که اثبات کنند برنامه هستهای آنها منحصرا دارای اهداف صلحآمیز است اما بهنظر میرسد جامعه بینالمللی متقاعد نشده است. این در حالی است که مقامات ایرانی بارها تاکید کردهاند که تسلیحات هستهای جایی در دکترین نظامی ایران ندارد و برنامه هستهای کشورمان تنها در پی اهداف صلحآمیز است.
بهزودی؛ خبرهای خوش هستهای
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: هفتههای آینده خبرهای خوشی را در بخش هستهای خواهیم داشت. فریدون عباسی که در نشستی درباره دستاوردهای هستهای کشور در بندرعباس شرکت داشت، با اعلام خبر ورود نخستین مجموعه سوخت به رآکتور تهران قبل از دهه فجر، تصریح کرد: اولین سوخت 20درصد اورانیوم غنی شده قبل از دهه فجر وارد رآکتور تهران خواهد شد. عباسی با اعلام آمادگی کشورمان برای طراحی سانتریفیوژهای نسل جدید و احداث کارخانههای فراوری اورانیوم در کشورهای آفریقایی، از افتتاح نیروگاه فوردو قم در آینده نزدیک خبر داد و گفت: تحقیق و تولید مواد خاص در بحث فناوری مواد جزو برنامههای آتی ایران است.